Pierwsza część cyklu artykułów pt. "ZMIANY ZASAD NADZORU RYNKU I WPROWADZANIA PRODUKTÓW DO OBROTU W UNII EUROPEJSKIEJ"
Autor: Joanna Bogdańska - Radca prawny
WSTĘP
Ochrona konsumentów, w tym ochrona ich zdrowia, ale także ochrona środowiska naturalnego w odniesieniu do towarów konsumowanych w Unii to priorytety Parlamentu Europejskiego. I chociaż zagadnienia te były już przedmiotem regulacji Unii Europejskiej, ze względu na postępujące zmiany gospodarcze, w szczególności niezwykle szybki rozwój e-commerce oraz wzrastająca złożoność łańcuchów dostaw, pojawiła się konieczność nowego uregulowania i zharmonizowania dotychczasowych regulacji w tym zakresie. Dlatego też, 20 czerwca 2019 roku wydano Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2019/1020 w sprawie nadzoru rynku i zgodności produktów.
Celem Rozporządzenia jest poprawa funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz wyeliminowanie wprowadzania do obrotu produktów niezgodnych z wymogami Unii Europejskiej.
Osiągnięcie tego ma być możliwe poprzez zwiększenie nadzoru nad rynkiem i produktami, zapewnienie jasnych, przejrzystych i kompleksowych regulacji oraz propagowanie ściślejszej współpracy transgranicznej, w tym współpracy organów celnych.
Rozporządzenie dotyczyć będzie wyłącznie produktów wskazanych w załączniku do Rozporządzenia. Ich lista jest dość obszerna i obejmuje produkty, które ze względu na swój skład mogą stwarzać potencjalne niebezpieczeństwo dla zdrowia jak i zagrożenie dla środowiska. Na liście znalazły się m.in.: produkty kosmetyczne, detergenty, dozowniki aerozoli, nawozy, opakowania, zabawki, baterie, akumulatory, urządzenia radiowe oraz benzyny i oleje napędowe.
Rozporządzenie reguluje takie obszary jak:
Odpowiedzialność podmiotów gospodarczych
Nadzór nad rynkiem (market survillance)
Kontrola produktów na graniach UE
Rozporządzenie wejdzie w życie dopiero z dniem 16 lipca 2021 roku (z wyjątkiem niektórych postanowień dotyczących uruchomienia elektronicznego systemu, które wejdą w życie już 1 stycznia 2021 roku), jednak już teraz warto poznać planowane zmiany, aby zawczasu móc się do nich odpowiednio przygotować.
Poniżej przedstawione zostały zmiany Rozporządzenia dotyczące odpowiedzialności podmiotów gospodarczych. Kolejne zagadnienia zostaną szczegółowo omówione w kolejnych częściach niniejszego artykułu.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH
Zgodnie z Rozporządzeniem za podmiot gospodarczy uznaje się: producenta, upoważnionego przedstawiciela, importera, dystrybutora, dostawcę usług realizacji zamówień lub każdą inną osobę fizyczną lub prawną podlegającą obowiązkom związanym z wytwarzaniem produktów, udostępnianiem ich na rynku lub oddawaniem do użytku zgodnie z odpowiednim unijnym prawodawstwem harmonizacyjnym (dla przypomnienia: wymienione w załączniku nr 1 do Rozporządzenia).
Tym samym, zmiany wprowadzone Rozporządzeniem obejmą wszystkie główne kategorie podmiotów biorących udział we wprowadzaniu produktów na rynek UE. Co więcej, regulacja Rozporządzenia obejmie również działalność podmiotów, którym dotychczas nie przypisywano odpowiedzialności za produkt. W związku z tym, że w ostatnich latach znacznie wzrosła liczba podmiotów oferujących sprzedaż swoich produktów za pośrednictwem internetu, a także w związku z coraz większą złożonością łańcuchów dostaw produktów, na rynku istnieją podmioty, których działalność wykracza poza obowiązujące ramy prawne tradycyjnych kanałów dystrybucji.
Stąd właśnie rozszerzenie definicji podmiotu gospodarczego o „dostawcę usług realizacji zamówień”. Rozumie się przez to podmiot, który w ramach swojej działalności, świadczy co najmniej dwie z następujących usług: magazynowanie, pakowanie, adresowanie i wysyłanie produktów, nie będąc ich właścicielem, z wyjątkiem usług pocztowych lub transportowych.
Kolejną istotną kwestią zawartą w Rozporządzenie jest konieczność aby dla wprowadzanego produktu na rynek europejski istniał podmiot gospodarczy (producent, importer, dystrybutor itd.), który ma po pierwsze siedzibę bądź miejsce zamieszkania na terenie Unii Europejskiej.
Ponadto, wprowadzenie produktu na rynek UE, będzie możliwe jedynie wtedy, gdy na taki podmiot gospodarczy nałożona zostanie odpowiedzialność za:
Weryfikację, przechowanie i udostępnianie na żądanie określonym organom deklaracji zgodności UE, deklaracji właściwości użytkowych i dokumentacji technicznej (o ile sporządzenie takiej dokumentacji jest wymagane);
Przedstawienie odpowiednim organom informacji i dokumentów w celu wykazania zgodności produktu w języku zrozumiałym dla tego organu;
Powiadomienie odpowiedniego organu, w przypadku uzasadnionych wątpliwości, o podejrzeniu stwarzania przez dany produkt ryzyka;
Podęcie działań naprawczych w celu usunięcia niezgodności produktu z wymaganiami unijnymi bądź zmniejszenia ryzyka jakie taki produkt stwarza.
Przy czym, dane tego podmiotu gospodarczego powinny być wskazane na produkcie, opakowaniu, paczce lub dokumencie towarzyszącym.
Przedsiębiorstwa wprowadzające produkty objęte Rozporządzeniem na rynek Unii Europejskiej, które nie zidentyfikowały jeszcze odpowiedzialnego za powyższe podmiotu gospodarczego mającego siedzibę w UE lub które polegają na podmiocie gospodarczym mającym siedzibę w Wielkiej Brytanii, powinny zweryfikować swoje łańcuchy dostaw i podjąć kroki niezbędne do wdrożenia nowych regulacji.
Przy tej okazji warto zastanowić się więc, jak Rozporządzenie wpłynie na e-commerce. Chociaż Rozporządzenie nie wprowadza szczególnych regulacji dla tego obszaru działalności, oczywiste jest, że będzie ono niosło największe wyzwania właśnie dla tego rodzaju usług.
Obecnie nie istnieje wymóg wyznaczania przez przedsiębiorców spoza Unii ani podmiotu reprezentującego go, ani także odpowiedzialnego w zakresie zgodności produktów w Unii.
Dotychczas to konsument zamawiający produkt drogą elektroniczną występował w charakterze „importera”. Rok 2021 rok będzie więc przełomowy dla przedsiębiorców spoza Unii, w szczególności zaś dla przedsiębiorców z Chin, którzy zawładnęli sprzedażą online.
Produkty oferowane do sprzedaży online lub w inny sposób na odległość uznaje się za udostępnione na rynku UE, jeżeli oferta jest skierowana do użytkowników końcowych w UE, tj. jeżeli podmiot gospodarczy kieruje swoją działalność do państwa członkowskiego za pomocą jakichkolwiek środków.
Ponadto Rozporządzenie ustanawia również ogólny obowiązek wszystkich podmiotów gospodarczych współpracy z organami nadzoru rynku, w tym dostawców usług społeczeństwa informacyjnego, a zatem dostawców usług normalnie świadczonych za wynagrodzeniem, na odległość, drogą elektroniczną i na indywidualne żądanie odbiorcy usług.
Comments