Brak płynności finansowej spowodowany opóźnieniami w płatnościach ze strony kontrahentów, to najczęściej spotykany problem, na który od lat skarżą się przedsiębiorcy, szczególnie ci z obszaru małych i średnich firm. Rozwiązaniem ma być tzw. ustawa antyzatorowa – czyli ustawa mająca ograniczyć zatory płatnicze.
Ustawa obowiązuje od 1 stycznia 2020 r. i ma na celu przede wszystkim ograniczenie sytuacji, w której duże firmy, o stabilnej sytuacji finansowej, narzucają słabszym kontrahentom wydłużone terminy płatności lub nie płacą w ustalonym terminie. Takie postępowanie wywołuje cały szereg negatywnych konsekwencji m.in. brak środków na zapłaty dla dostawców, nieterminowe wypłaty wynagrodzeń pracowniczych, opóźnienia w spłacie rat kredytów czy innych opłat związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa. W skrajnych przypadkach zatory płatnicze mogą doprowadzić nawet do upadku firmy. Finalnie, w konsekwencji tego zjawiska cierpi wzrost gospodarczy.
Ustawa antyzatorowa uwzględnia zarówno wnioski uzyskane podczas konsultacji społecznych jak również już sprawdzone rozwiązania obowiązujące w innych krajach Europy takich jak Holandia, Francja czy Wielka Brytania.
Główne rozwiązania ustawy przygotowanej przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii to przede wszystkim skrócenie terminów zapłaty, możliwość odstąpienia od umowy, gdy termin zapłaty przekroczy 120 dni, ale także uprawnienie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów do nakładania kar finansowych na przedsiębiorstwa generujące największe zatory, zobowiązanie firm do raportowania swoich praktyk płatniczych do MPiT oraz ulga w PIT i CIT na złe długi. Więcej szczegółów na temat tych oraz pozostałych zmian przedstawiono poniżej:
skrócenie terminu zapłaty w transakcjach, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny, do 30 dni, (wyjątek stanowią podmioty lecznicze, dla których termin zapłaty nie może przekraczać 60 dni),
wprowadzenie ustawowego obowiązku stosowania, maksymalnego 60-dniowego terminu zapłaty w transakcjach, w których wierzycielem jest mikro, mały lub średni przedsiębiorca, a dłużnikiem duży przedsiębiorca - przedsiębiorca niebędący mikroprzedsiębiorcą, małym przedsiębiorcą ani średnim przedsiębiorcą, pod rygorem nieważności zapisu umownego przewidującego dłuższy termin zapłaty,
zobowiązanie przedsiębiorców będących podatnikami, których dane indywidualne podlegają publikacji przez Ministra Finansów (grupy kapitałowe i podatników, których przychód przekracza rocznie 50 mln euro), do przekazywania ministrowi właściwemu do spraw gospodarki corocznego sprawozdania o stosowanych terminach zapłaty,
wprowadzenie kar administracyjnych nakładanych przez Prezesa UOKiK na przedsiębiorców, którzy nadmiernie opóźniają płatności i tym samym kredytują swoją działalność kosztem kontrahentów (informacje o ukaranych podmiotach będą publikowane). Zawiadomienie, że kontrahent nie płaci na czas, będzie mógł złożyć do UOKiK każdy. Na skutek złożonego zawiadomienia urząd sprawdzi historię płatności podmiotu z dwóch lat poprzedzających wszczęcie postępowania. Do obliczenia wysokości kary posłuży specjalny wzór uwzględniający zarówno wartość przeterminowanych świadczeń jak również okres opóźnienia z zastosowaniem stawki odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych,
wprowadzenie zasady, że w razie sporu, to dłużnik będzie musiał udowodnić, że termin zapłaty nie jest rażąco nieuczciwy, z zastrzeżeniem, że wierzyciel może żądać ustalenia, że termin zapłaty był wobec niego rażąco nieuczciwy w ciągu 3 lat od dnia, w którym nastąpiła lub miała nastąpić zapłata,
uzupełnienie katalogu czynów nieuczciwej konkurencji o działanie polegające na nieuzasadnionym wydłużaniu terminów zapłaty za dostarczone produkty lub wykonane usługi w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,
wprowadzenie możliwości odstąpienia przez wierzyciela od umowy lub wypowiedzenia umowy, gdy termin zapłaty został ustalony w umowie i jest nadmiernie wydłużony, a ustalenie tego terminu było rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela tj. termin przekracza 120 dni liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi,
uproszczenie procedury zabezpieczającej dla roszczeń o wartości nie wyższej niż 75 tys. zł, co nastąpi przez ułatwienie wykazania interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia wobec powoda dochodzącego zapłaty wynagrodzenia z tytułu transakcji handlowej oraz możliwość wydania postanowienia o zabezpieczeniu w postępowaniu upominawczym przez referendarza sądowego,
wprowadzenie zakazu zbywania prawa do rekompensaty w przypadku dokonania cesji wierzytelności na osoby trzecie,
wprowadzenie możliwości pomniejszenia przez wierzyciela podstawy opodatkowania (podatku PIT i CIT) o kwotę wierzytelności, jeżeli wierzytelność ta nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze (tzw. ulga na złe długi),
nałożenie na dłużnika obowiązku doliczenia do podstawy opodatkowania (podatek CIT i PIT) kwoty nieuregulowanego zobowiązania, jeżeli zobowiązanie nie zostało uregulowane w terminie 90 dni od dnia upływu terminu płatności określonego w fakturze (rachunku) lub umowie,
wzrost odsetek za opóźnienia w transakcjach handlowych do 11,5 %,
zróżnicowanie wysokości rekompensaty za koszty odzyskiwania należności ze względu na wartość świadczenia pieniężnego:
- 40 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego nie przekracza 5000 zł,
- 70 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego jest wyższa od 5000 zł, ale niższa niż 50 000 zł,
- 100 euro – gdy świadczenie pieniężne jest równe lub wyższe od 50 000 zł.
Commenti